16.12.2022 – Friday Khutba / Cuma Hutbesi
English
Topic: Rows During Prayer
Dear Brothers and Sisters!
One of the biggest worships of Islam is prayer. The five daily prayers are like columns that hold a building. Performing the prayer in congregation is a part of performing the prayer. The Quran mentions: “Be watchful over the Prayers, and over praying with the utmost excellence, and stand before Allah as would utterly obedient servants.”[1] In performing the prayer correctly and in congregation, there is a sense of unity and togetherness and the formation of the essence of community. It is stated in the hadith that the prayer performed in congregation causes a greater reward than the prayer performed alone: “Praying in congregation is twenty-seven degrees better than praying alone.”[2]
Dear Brothers and Sisters!
In addition to performing the prayer in congregation, it is also important to perform it in rows. For this reason, the Messenger of Allah (saw) paid great attention to the order of the rows and would not start the prayer without putting the rows in order. Rasulullah (saw) said, “Let your wise and mature pray immediately behind me, then those who trail behind them, and then those who trail behind them.” After mentioning this three times he warned us by saying “Avoid the hustle and bustle of the market places.”[3]. While forming the rows by paying attention to these warnings, it has been sunnah to rank the congregation gradually, starting with the wise ones, then the boys, older women and girls. Our Prophet (saw) often warned the Companions about the order of the row and said: “Why do you not stand in rows as the angels do before their Rubb?” The Sahaba asked, “O Messenger of Allah! how do the angels stand in rows before their Rubb?” Rasulullah (saw) then replied “They complete each row beginning with the first and filling all the gaps.”[4] In another hadith he stated: “Surely I see the devil coming among you like a black sheep through the gap in the line.
Dear Jama’ah!
All this shows that the rows of salah must be in order. As a matter of fact, the Prophet (saw) said, “If the rows are not straightened in the prayer, Allah will cause dissension amongst the worshippers, thus making them turn their faces away from each other.” Failure to comply with the prayer row conditions causes many spiritual diseases. Praying by paying attention to the rows puts the congregation in the position of angels. Knowing this, the Messenger of Allah (saw) aligns the rows from right to left, pushing or pulling those who are forward or outward from their chests; He would fill in the gaps so that there would be no gaps in between and then start the prayer. The Companions created such rows that their clothes were always torn from their shoulders. Today, we witness that this sensitivity is about to disappear in congregational prayers in our mosques. Although it is an excuse for the community to stay away from the conditions of rows during salah due to the pandemic for more than two years, those mandatory conditions have now ended. From now on, a congregation should be formed in accordance with the row conditions determined in the sunnah and all kinds of unconcerned behaviour should be avoided. Adults, then young people and then children, no space should be left in such a way that the shoulders touch and squeeze each other, and there should not be a line in the back line while there is space in the front line.
[1] Surah En’am 6:72
[2] Buhârî, Ezan, 30
[3] Müslim, Salât, 122
[4] Müslim, Salât, 119
Türkçe
Konu: Namazda Saf Düzeni
Muhterem Müslümanlar!
İslam’ın en büyük ibadetlerinin başında namaz ibadeti vardır. İman esaslarının hemen akabinde beş vakit namazın kılınması İslam binasının ayakta tutulmasıdır. Namazın cemaatle kılınması ise namazın ikame edilmesinin bir parçasıdır. Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyurulmuştur: “‘Namazı dosdoğru kılın ve Allah’tan korkun.’ diye de (emrolundu). O, huzuruna varıp toplanacağınız Allah’tır.”[1]
Namazın doğru ve cemaatle kılınmasında birlik ve beraberlik şuuru ve cemaat ruhunun oluşması söz konusudur. Cemaatle kılınan namazın tek başına kılınan namazdan daha büyük mükâfata sebep olduğu hadîs-i şerifte şöylece beyan edilmiştir: “Cemaat namazı, kişinin yalnız başına kıldığı namazdan yirmi yedi derece (bir rivayette yirmi beş derece) daha üstündür.”[2]
Muhterem Kardeşlerim!
Namazın cemaatle kılınmasının yanında, saf düzeninde eda edilmesi de mühimdir. Bu nedenledir ki, Allah Resulü (s.a.v.) saf düzenine son derece dikkat eder, safları düzgün hâle koymadan namaza başlamazdı. Resûlullah (s.a.v.) “Benim hemen arkamda aklı yetenleriniz dursun, daha sonra da sırasıyla derece itibarıyla onları takip edenler dursun.” buyurmuş, bunu üç defa tekrarladıktan sonra da “Pazar yerlerindeki gibi keşmekeşlikten sakının.”[3] uyarısında bulunmuştur. Bu uyarılara dikkat edilerek saflar oluşturulurken cemaatin aklı yetenlerden başlayarak derece derece erkek çocuklar, büyük kadınlar ve kız çocukları şeklinde sıraya konması sünnet olmuştur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) sık sık sahabeyi saf düzeni hakkında uyarmış ve şöyle buyurmuştur: “Siz, meleklerin Rableri katında saf saf durdukları gibi saf bağlayıp dursanız ya!” Sahabe, “Yâ Resûlallah! Melekler Rableri katında nasıl saf olurlar?” diye sorduğunda Efendimiz (a.s.) “İlk safları tamamlarlar ve safla kenetlenirler.”[4] buyurdu. Bir başka hadîs-i şerifte ise şöyle buyurulmuştur: “Şüphesiz ben, saftaki aralıktan şeytanın sanki kara koyun gibi aranıza sokulmakta olduğunu görüyorum.”
Aziz Kardeşlerim!
Bütün bunlar gösteriyor ki, namazların saf düzeni tertipli olmalıdır. Nitekim Efendimiz (a.s.) “Ya saflarınızı düzeltirsiniz yahut Allah yüzlerinizi başka başka taraflara çevirir.” demiştir. Saf düzenine riayet etmemek birçok manevi hastalıklara sebep olur. Saf düzenine dikkat ederek namaz kılmak ise cemaati melekler pozisyonuna getirir. Bunu bilen Allah Resulü (s.a.v.) safları sağdan soldan hizaya getirir, göğüsleri ileride veya dışarıda kalmış olanları ya göğsünden iter ya da öne çeker; arada boşluk kalmaması için boşlukları doldurur ve ondan sonra namazı başlatırdı. Sahabe öyle bir saf düzeni oluştururdu ki, elbiseleri hep omuzlarından yırtılırdı. Bugün camilerimizde cemaatle kılınan namazlarda bu hassasiyetin kaybolmaya yüz tuttuğuna şahit oluyoruz. Her ne kadar iki seneyi aşkın bir süredir pandemi nedeniyle cemaatin saf düzeninden uzak kalması bir mazeret oluştursa da o zorunlu şartlar sona ermiş bulunmaktadır. Artık sünnette belirlenen saf düzenine uygun cemaat oluşturulmalı ve her türlü lakayt davranıştan uzak durulmalıdır. Önde erişkinler, sonra gençler ve çocuklar safa durmalı, omuzlar birbirine değecek ve sıkıştıracak şekilde boşluk bırakılmamalı ve ön safta boşluk varken arka safta saf oluşturulmamalıdır.
[1] En’am suresi, 6:72
[2] Buhârî, Ezan, 30
[3] Müslim, Salât, 122
[4] Müslim, Salât, 119
